ว่าด้วย RGB /CMYK และ Pantone

สำหรับคนที่ต้องทำงานเกี่ยวกับภาพ การออกแบบ การพิมพ์งาน และการเฟ้นหาสีต่าง ๆ หลาย ๆ คนที่ยังไม่เชี่ยวชาญ อาจต้องฉงนฉงาย งงงวยกับ “ระบบสี” ที่มีชื่อเรียกต่าง ๆ กันไป ไม่ว่า ระบบสี RGB ระบบสี CMYK หรือแม้แต่ Pantone ที่คงได้ยินกันอยู่บ่อย ๆ

ว่าแล้วเพื่อคลายสงสัย V Mount & Trim ขอนำเสนอบทความ รวบรวมถามตอบที่เจอบ่อยว่าด้วย RGB /CMYK / Pantone แก่ทุกท่านค่ะ

สายตาเรามองเห็นสีสันได้ยังไงนะ?

ก่อนจะเริ่มพูดถึงระบบสี ทุกท่านรู้กันหรือไม่คะว่า สายตาเรามองเห็นสีสันได้อย่างไร?

สำหรับเรื่องนี้ ขอพาย้อนกลับไปถึงทฤษฎีเก่าแก่สุดคลาสสิคของเซอร์ ไอแซก นิวตัน กันก่อน โดยเซอร์นิวตันได้กล่าวไว้เมื่อนานมาแล้วแต่ยังใช้งานได้อยู่ ว่า

“จริงๆ แล้ววัตถุไม่ได้มีสีสันในตัวเองหรอก ทว่าผิวของวัตถุที่สะท้อนกับแสงแล้วนำพาเข้าสู่ตาและสมองของมนุษย์เราต่างหาก ที่เป็นกระบวนการทำให้คนเรามองเห็นสีสัน”

แล้วก็ยกตัวอย่างไว้ด้วยว่า “ดังนั้น แอปเปิ้ลไม่ได้มีสีแดง แต่ผิวของแอปเปิ้ลต่างหากที่มีคุณสมบัติดูดซับสีอื่น ๆ ยกเว้นสีแดง แล้วสะท้อนแสงสีแดงเข้าสู่สมองคนเรา ส่วนวัตถุไหนที่เห็นเป็นสีขาว นั่นก็เพราะวัตถุนั้นสามารถดูดสีไว้ได้ทุกสี จนไม่มีสีไหนสะท้อนออกมา”

ทั้งนี้ เมื่อแสงสะท้อนที่ว่าเข้าสู่ดวงตาทางเลนส์ตา(Lens) ขั้นตอนต่อมาคือการเกิดภาพบนเรตินา (Retina) ที่อยู่ด้านหลังของลูกตา จากนั้นข้อมูลของวัตถุที่มองเห็นจะถูกส่งผ่านทางเส้นประสาท (Optic nerve) ไปสู่สมอง สมองก็จะแปลข้อมูลเป็นภาพของวัตถุนั้น ๆ นั่นเองค่ะ

เมื่อรู้เรื่องว่า ตาเรามองเห็นสีได้ยังไงกันไปแล้ว ทีนี้ก็มาว่ากันต่อเรื่องของระบบสี RGB/ CMYK และ Pantone กันต่อเลย

ทำไมต้องรู้ ? คืออะไร? แตกต่างกันยังไง? สาเหตุที่ต้องรู้: “ถ้าไม่รู้... ก็จะเพี้ยน” หมายถึงว่างานที่สั่งพิมพ์ สีจะออกมา “เพี้ยน” ไม่ตรงกับที่ออกแบบ หรือที่มองจากในคอมนั่นเองค่ะ

ทั้งนี้ เพราะในบางครั้ง คนทำงานกับคนพิมพ์งานอาจใช้ค่าสีไม่เหมือนกัน เมื่องานออกมาไม่ตรงใจ ก็กลุ้มใจ เพื่อป้องกันไม่ให้คุณลูกค้ากับโรงพิมพ์ต้องทะเลาะกัน

ลองมาศึกษากัน ว่าแต่ละระบบสีเขาแตกต่างกันอย่างไร และแต่ละระบบสีควรใช้งานแบบไหน ลองมาไล่ ดูรายละเอียดกันเลย

ระบบRGB (แม่สีทางแสง): เป็นการนำแสงที่มีความยาวคลื่นแตกต่างกัน มาผสมสีกัน เกิดเป็นสีต่าง ๆ มากมาย โดยมีแม่สี 3 สีหลัก ได้แก่ R = RED (สีแดง) G = GREEN (สีเขียว) และ B = BLUE (สีน้ำเงิน)

ระบบRGB (แม่สีทางแสง): เป็นการนำแสงที่มีความยาวคลื่นแตกต่างกัน มาผสมสีกัน เกิดเป็นสีต่าง ๆ มากมาย โดยมีแม่สี 3 สีหลัก ได้แก่ R = RED (สีแดง) G = GREEN (สีเขียว) และ B = BLUE (สีน้ำเงิน)

ทั้งนี้ งานที่เหมาะสมกับโหมดสี RGB คืองานที่เน้นการแสดงผลบนหน้าจอ ไม่ว่าจอคอมพิวเตอร์ หรือจอมือถือ เนื่องจากจะให้สีสว่างสดใสกว่าการใช้สีระบบอื่น ๆ เช่น งานออกแบบเว็บไซต์ สื่อออนไลน์ หรือภาพบนอีเมล์ เป็นต้น

ระบบ CMYK (แม่สีทางการพิมพ์): หรือที่หลายคนรู้จักกันในชื่อ ระบบ 4 สีนั่นเองค่ะ เป็นระบบสีที่ใช้กับเครื่องพิมพ์ ซึ่งเกิดจากการดูดแสงที่สะท้อนออกจากวัตถุ ประกอบไปด้วยแม่สี 4 สีด้วยกัน ได้แก่ C = CYAN (ฟ้าอมเขียว) M = MAGENTA (แดงอมม่วง) Y = YELLOW (เหลือง) และ K=KEY (สีดำ)

โดยงานที่เหมาะกับระบบ CMYK คืองานพิมพ์ต่าง ๆ เช่น โปสเตอร์ ฉลาก บรรจุภัณฑ์ ปกหนังสือ ฯลฯ

ทั้งนี้ ไม่ควรตั้งค่า RGB และ CYMK แบบไม่ถูกวัตถุประสงค์ข้างต้นนะคะ เพื่อป้องกันการเกิดสีเพี้ยน หรือได้งานไม่ตรงกับที่ออกแบบไว้นั่นเอง

ระบบ Pantone: หรือ Pantone Matching System (PMS) ที่ได้ยินกันบ่อย ๆ จริง ๆ คือชื่อเรียก มาตรฐานของสีที่ใช้กันแพร่หลาย ซึ่งถูกคิดค้นโดยบริษัท Pantone เพื่อกำหนดค่าของสี พร้อมตั้งรหัส ให้เป็นมาตรฐาน เพื่อการอ้างอิงสีให้ตรงกัน ซึ่งก็เป็นที่นิยมใช้ในหมู่นักออกแบบกับธุรกิจการพิมพ์ โดยกำหนดค่า Pantone ก่อนพิมพ์เพื่อป้องกันการผิดเพี้ยนไม่ตรงใจ